تین ۹۵

ســوره تیـن (انجیـر)

     این سوره در حقیقت برمحور آفرینش زیباى انسان و مراحل تکامل و انحطاط دور مى زند و این مطلب با سوگندهاى پر معنائى درآغاز سوره شروع شده‏است و بعد از شمردن عوامل پیروزى انسان و نجات انسان سرانجام تاکید بر مسأله معاد و حاکمیت مطلقه خداوند پایان مى گیرد.

     بنابراین چهار سوگند در ابتداى این سوره آمده است که مقدمه اى است براى بیان معنى پر اهمیتى دیگر یعنى اینکه با توجه به همه ویژگیهاى ویژه اى که خداوند در این دو مورد یعنى زیتون و انجیر قرار داده که بعنوان نمونه اى از دیگر آفریده هاى خداوند آمده است اشاره به این دارد که ما انسان را در بهترین صورت آفریدیم با نظامى معتدل و کیفیتى شایسته هم از نظر جسمى و هم از نظر روحى.

     با توجه به اینکه انسان جسم صغیرى است عالم کبیرى را در او قرار دادیم صاحب کرامت و عظمت از طرف خداوند شده است که البته همین انسان اگر از مسیر حق منحرف شود چنان سقوط مى کند که به اسفل السافلین کشیده میشود.

     «تین» در لغت به معنى انجیر است و زیتون همان زیتون است که ماده روغنى معروفى دارد. در اینجا اگر به دو حالت سوگندى که به این دو آفریده خداوند خورده شده بنگریم، هر دو حالت محتوائى بس عظیم و عبرت آمیز دارد.

     از نگاه اول اگر اشاره به همان دو میوه باشد مى دانیم که آنها خواص غذائى و درمانى فوق العاده زیادى دارند. انجیر داراى ارزش غذائى فراوانى است و لقمه اى است مغذى و مقوى براى هر سن و سال و خالى از پوست و هسته و زوائد با خواصى مانند: از بین برنده بوى دهان، محکم کننده لثه ها و استخوانها، رویاننده مو، برطرف کننده درد که با وجود آن نیاز به داروئى نیست که انجیر از شبیه ترین اشیاء به میوه بهشتى است.

     غذاشناسان و دانشمندان بزرگ براى زیتون و روغن آن اهمیت فوق العاده اى قائلند و معتقدند کسانى که مى خواهند همواره سالم باشند باید از این اکسیر حیاتى استفاده کنند. روغن زیتون صمیمى کبد آدمى است و براى دفع عوارض کلیه ها و سنگهاى صفراوى و قولنجهاى کلیوى و کبدى و رفع یبوست بسیار مؤثر است. روغن زیتون سرشار از انواع ویتامینها است و داراى فسفر، کلسیم و پتاسیم و منگنز است.

     روغن زیتون دهان را خوشبو مى کند و بلغم را برطرف مى کند، رنگ صورت را صفا و طراوت مى بخشد، اعصاب را تقویت کرده و بیمارى و درد و ضعف را از میان مى برد و آتش جهنم را فرو مى نشاند.

     این از نگاه اول است که این دو میوه با این جسم صغیر چه خصوصیات و ویژگیهاى خاصى را داراست که نشانه اى است از عظمت خالق آن و آنقدر ارزشمند است که خداوند به آن سوگند یاد مى نماید.

     از نگاه دیگر اینکه منظور از تین و زیتون دو کوهى باشد که شهر دمشق و بیت المقدس بر آنها قرار گرفته چرا که این دو سرزمین محل قیام بسیارى از انبیاء و پیامبران بزرگ خداست و این تفسیر با سوگندهاى سوم و چهارم که از سرزمینهاى مقدس یاد مى کند هماهنگ است.

     پس در نوع نگاه اول آنچه که عنوان رشد و فوائدى که برشمرده شد از چیزى نام برده شده است که مملو از استعدادهاى سرشار است که اگر در طریق صلاح از آن استفاده شود بر بالاترین قله سود، بهره و افتخار قرار مى گیرد و اگر غیر صلاح از آن استفاده شود بزرگترین ضرر و مفسده را به بار مى آورد.

خداوند متعال به دو ماده غذایى، که خواص غذایى فراوانى دارد، و مربوط به جسم انسان است، و دو مکان معنوى ارزشمند که مربوط به روح انسان است و غذاى معنوى بشر محسوب مى شود، سوگند یاد کرده است تا بشر هم در غذاهاى جسمانى خویش اندیشه بیشترى کند، و هم به فکر غذاهاى روحى خود باشد.

   ساختمان میوه ها، از جمله عجایب خلقت و آفرینش است، که در سایه تفکر و اندیشه براى انسان متفکر جلوه گرى مى کند. میوه هاى متفاوت و مختلفى که از نظر شکل ظاهرى، لطافت و ظرافت، بو و مزه، خواص گیاهى، غذایى، طبى، صنعتى و مانند آن، و فواید دیگر آن (که بسیار متنوع و متفاوت است) از یک زمین و آب بوجود آمده است. آیا به آفریدگار و آفریننده آن فکر کرده ایم که چگونه از خاکى تیره، و آبى زلال، و در قطعه زمینى کوچک، میوه هاى گوناگون و متنوع فراوانى مى آفریند؟! در گوشه اى از این زمین میوه اى شیرین و خوش طعم، در گوشه دیگر میوه اى ترش و لذیذ، و در قسمت سوم میوه اى با طعم و مزه اى متفاوت مى آفریند. در گوشه اى از زمین میوه اى سرشار از چربى، و در قسمتى از آن میوه اى سرشار از قند، و در گوشه اى میوه اى بر ضدّ قند و چربى، و خلاصه در هر گوشه اى میوه اى با خاصیّت و طعم و رنگ و بوى متفاوت آفریده، در حالى که آب و خاک و هواى همه آنها یکسان بوده است! آیا این شاهکار خلقت نیست؟

افسوس که بر اثر عادت، و عادى شدن این نعمتهاى الهى، کمتر پیرامون آن مى اندیشیم.

     پس بهترین نتیجه حاصله این است که خداوند حتى همین والاترین چیزى را که آفریده که به آن سوگند یاد مى کند در مقابل عظمت آفرینش موجودى به نام انسان چه جایگاهى دارد.

     وقتى ما نمى توانیم حتى فوائد و استعدادهائى را که در یک انجیر و یا یک زیتون است به درستى درک کنیم تکلیفمان در مقام شناخت انسان روشن است. خداوند به این وسیله به ما مى فهماند که در شناخت یک چنین چیزى به این صغیرى عاجز هستید که در جاى خود دنیائى است و لذا ما انسان را به مراتب والاتر و بهتر از آنچه تاکنون آفریده شده آفریدیم و این غیر از شناخت ذات و عظمت آن چیزى دیگر نمى تواند باشد.

     ذکر سوگند به تین و زیتون به حسب جوابى است که در مقابل آن سوگند ذکر میشود یعنى آفرینش انسان و منظور از خلق کردن انسان نیز خلق او در احسن تقویم است و منظور از تقویم انسان آن است که او را داراى قوام کرده است و قوام عبارت است از هر چیزى و هر وضع و هر شرطى که ثبات انسان و بقایش نیازمند بدان باشد و منظور از انسان هم جنس انسان است.

     پس جنس انسان به حسب خلقتش داراى قوام است و نه تنها داراى قوام است بلکه داراى بهترین قوام است یعنى طورى آفریده شده است که صلاحیت دارد برفیع اعلى عروج کند و به حیاتى خالد در جوار پروردگارش و به سعادتى خالص از شقاوت حائل شود و این به خاطر آن است که خداوند انسان را مجهز کرده به جهادى که مى تواند از آن علم نافع را کسب کند و نیز ابزار و وسائل عمل را هم به او داده است پس هر وقت که انسان ملازم اعمال صالحه گردد خداى تعالى او را به سوى خود عروج مى دهد و بالا مى برد.

     بنابراین خداوند متعال به جهت آگاهى و بیدارى انسانهاى غافل این نمونه عالى آفرینش را در کنار زیتون و انجیر به ما معرفى مى کند که اگر چشم دل را باز کنیم و تفکر و عقل خود را به کار بسته به آن معطوف کنیم هرگز لحظه اى از عظمت و قدرت خداوند غافل نخواهیم شد.

     لذا این سوره به نام یکى دیگر از نعمتهاى شگفت انگیز خداوند یعنى «تین» به معنى انجیر نامگذارى شده است.

                              

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید