ص ۳۸

 سوره  ص ( صاد - از حروف مقطعه قرآن) 

  در این سوره پیرامون رسول خدا(ص) گفتارى مطرح میشود و اینکه آن جناب با ذکرى از ناحیه خدا که بر او نازل شده مردم را انذار مى کند و به سوى توحید و اخلاص در بندگى خداى تعالى دعوت مى کند .                                      

     مطلب از اینجا شروع میشود که کفار به عزت خیالى خود مى بالند و به همین جهت دست از دشمنى پیامبر برنداشته و از پیروى و ایمان به او استکبار ورزیده و مردم را هم از اینکه به او ایمان بیاورند جلوگیرى کرده به این منظور سخنانى باطل مى گویند. آنگاه آن سخنان در فصلى جداگانه رد میشود و سپس رسول خدا را به صبر امر نموده و سرگذشت بندگان اَوّاب خود را در یک فصل به یاد پیغمبر مى آورد و آنگاه عاقبت کار مردم با تقوى و سرانجام طاغیان را در فصلى دیگر خاطر نشان نموده و سپس به پیغمبر دستور داده میشود به اینکه مأموریت خود را در انذار انجام دهد و مردم را به سوى توحید دعوت کند و در فصلى دیگر مى فرماید که خدا از همان روز نخست که بر ملائکه امر کرد تا براى آدم سجده کنند و شیطان امتناع کرد این قضاى حتمى را راند که سرانجام پیرامون شیطان وخود او به آتش منتهى میشوند. 

     در نخستین آیه این سوره به یکى از حروف مقطعه برخورد مى کنیم یعنى حرف «ص» جدا از اینکه مطالب زیادى راجع به رموز ویا اعجاز حروف مقطعه گفته شده است اما جمعى از مفسرین مخصوصا روى علامت اختصارى بودن «ص» نسبت به اسماءالله یا غیر آن تکیه کرده اند چرا که بسیارى از اسماءالله با «ص» شروع میشود مانند: صادق، صمد، صانع، صمیع و ... و یا اشاره به جمله «صدق الله» است که در یک حرف خلاصه شده است. 

       سپس سوگند به قرآنى خورده شده است که داراى ذکر است و قرآن هم خودش ذکر است و هم داراى ذکر. همچنین در روایتى از امام موسى بن جعفر نقل شده است وقتى که پیامبراکرم(ص) اولین نماز خود را در آسمان پیش روى خداوند متعال در جلوه عرش او خواند یعنى وقتى که آنجناب را به معراج بردند و تا جلو عرش بالا رفت خداى تعالى به ایشان فرمود: اى محمد، نزدیک «صاد» بیا و محل سجده خود را بشوى و طاهر کن و براى پروردگارت نماز بخوان پس رسول خدا به همان نقطه اى که خداى تعالى دستورش داد بود نزدیک شده و وضو گرفت و وضویش را کامل کرد . پس آنجناب مأمور شد از آن براى وضو گرفتن استفاده کند یعنى چشمه اى که از یکى از ارکان عرش مى جوشید و آنرا « آب حیوان » نیز مى نامند . و آن همان است که خداى تعالى درباره اش مى فرماید: «ص و القرآن ذى الذکر». 

    بنابراین در اول سوره نام مبارک بارى تعالى آورده شده است و سپس سوگند به قرآن که داراى ذکر است و ذکر به معنى یادآورى و زدودن زنگار غفلت از صفحه دل، یاد خدا یاد نعمتهاى او، یاد دادگاه بزرگ رستاخیز و یاد هدف خلقت انسان و در نهایت یاد خداو ذکر خدا و صاد هم نامى از اسامى پروردگار متعال است.   

 بنابراین این سوره بنام «صاد» نامگذارى شده است . 

البته این معنا که «صاد» نهرى است که از ساق عرش بیرون مى آید از قول امام صادق (ع) نیز در روایتى عنوان شده است و در جاى دیگر نیز گفته شده که «صاد» یکى از اسماء خداست.   

                                   

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید