عنکبوت 29

ســوره عنکبـوت (نام یکى از حشرات)[تننده ی معروف که به فارسی"کارتنه"گویند و آن جانوری کوچک است که، از لعاب دهان خود نخ هایی می تند و به وسیله ٔ آن طعام خود را شکار می کند و برای خود خانه می سازد]   

     در این سوره علاوه بر اینکه پیرامون مسائل امتحان - وضع منافقان و بیان گوشه اى از سرگذشت پیامبران همچون نوح - ابراهیم ولوط و شعیب بیان شده است در بخش دیگرى در مورد توحید ونشانه هاى خدا در آفرینش و مبارزه با شرکت مطالبى گفته شده .

     در بخش بعدى از این سوره از ضعف و ناتوانى معبودهاى ساختگى و عابدان عنکبوت صفت آنها و همچنین عظمت قرآن و دلائل حقانیت پیامبر اسلام و لجاجت مخالفان ونیز یک سلسله مسائل تربیتى همچون نماز- نیکى به پدر ومادر و اعمال صالح سخن گفته شده است کلمه عنکبوت معنایش معلوم است . آن حشره اى است از مخلوقات خداوند پس چگونه ممکن است خدائى که آفریننده زمین و آسمان است به عنکبوت و مگس و مورچه و حشرات و مانند آنها مثال بزند؟ آرى خداوند، آسمانها و زمین را به حق آفریده است ولى در این مثل نشانه هاى عظیمى است براى افراد با ایمان .

     در این سوره آنهایى که به غیر خدا اولیائى براى خود گرفتند به عنکبوت تشبیه شدند و گفته شده‏است که مَثَل مشرکین مَثَل عنکبوت‏است واین‏اتخاذ نام‏عنکبوت هم‏عنایت به بیت آن است.

   در نتیجه صفت مشرکین در گرفتن اولیائى به غیر خدا چون صفت عنکبوت است در گرفتن خانه اى که در سستى ضرب المثل است . در جائى که خود خانه عنکبوت نیز از عجائب آفرینش است که دقت در آن انسان را به عظمت آفریدگار آشناتر مى سازد . اگر به خانه هاى سالم عنکبوت دقت کنیم منظره جالبى همچون یک خورشید با شعاعهایش بر روى پایه هاى مخصوصى از تارها مشاهد مى کنیم . البته این خانه براى عنکبوت خانه مناسب و ایده آلى است ولى در مجموع سست ترین آن است و از آن سست تر تصور نمى شود واین چنین است معبودهائى که غیر از خدا پرستیده مى شوند .

     و این هشدارى است تهدیدآمیز به مشرکان غافل و بى خبر . اگر مثال به عنکبوت و خانه سست و بى بنیادش زده میشودروى حساب است و اگر موجود کوچکى را براى تمثیل برگزیده شده براى بیان حق است و گرنه خداوند آفریننده بزرگترین کهکشانها و منظومه هاى آسمانى است و این از آن جهت است که درک کنیم عملى که مشرکین انجام داده اند بس ناچیز وبى اهمیت بوده است. وقتى مشرکین اولیائى به غیر از خدا را اتخاذ مى کنند مانند این است که عنکبوتى خانه اى را اتخاذ کرده باشد. خانه اى که سست ترین خانه هاست چون هیچ یک از آثار خانه به جز اسم بر آن صادق نیست زیرا خانه را براى این مى سازند که صاحبش را از سرما و گرما حفظ کند و چیزى که این خواص را ندارد خانه نمى دانیم .پس درک مثلهائى که در کلام خدا زده شده نسبت به فهم وشعور مردم مختلف است بعضى از شنودگان هستندکه به جز شنیدن الفاط آن وتصور معانى ساده اش هیچ بهره اى ازآن نمى برند چون در آن تعمق نمى کنند. بعضى دیگر هستند که علاوه بر آنچه دسته اول مى شنوند و مى فهمند در مقاصد آن تعمق هم مى کنند و حقایق باریک ودقیقش را درک مى نمایند. والا خداوند متعال خیلى بهتر و بزرگتر از این نمونه ها را مى توانسته که به عنوان مثال بیان کند.

     پس مَثَل زدن این چنین به تار عنکبوت صرف مَثَل شعرى و ادعاى خالى از دلیل نیست بلکه پایه اى از حجت و برهان عقلى است و حقیقت حقه و ثابته اى است. بنابراین بر اساس آنچه که گفته شد و اهمیت بیان این مثل و نتایج مهم حاصله از آن این سوره بنام «عنکبوت» نامگذارى شده است. 

                                     

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید