فتح 48

ســوره فتح (پیروزى) 

     این سوره با بشارت فتح آغاز میشود و آیات آن نیز به همین مسأله مربوط است. در بخشهاى دیگر آن حوادث مربوط به صلح حدیبیه و نزول سکینه و آرامش بر دلهاى مؤمنان ومسأله بیعت رضوان است.

     در کل مضامین این سوره با فصول مختلفى که دارد و انطباقش بر قصه حدیبیه که در سال ششم از هجرت اتفاق افتاد روشن است و همچنین با سایر وقایعى که پیرامون این قضیه اتفاق افتاد مانند داستان تخلف اعراب از شرکت در این جنگ ونیز جلوگیرى مشرکین از ورود مسلمانان به مکه ونیز بیعتى که بعضى از مسلمانان در زیر درختى انجام دادند که تاریخ تفصیل آنرا آورده و به نام «بیعت رضوان» معروف است.

     پس غرض این سوره بیان منتى است که خداوند به رسول خدا(ص) نهاده و در این سفر فتحى آشکار نصیبش فرموده ونیز منتى که بر مومنین همراه وى نهاده و مدح شایانى است که از آنان کرده و وعده جمیلى است که به همه کسانى از ایشان داده که ایمان آورده وعمل صالح کرده اند.

 بنابراین مراد از فتح، فتحى است که خدا در صلح حدیبیه نصیب رسول خداکرده است.

     به عبارت دیگر نتایج حاصله از صلح حدیبیه فتوحات دیگرى است که در امتداد صلح حدیبیه نصیب مسلمانان شد یعنى در واقع این فتح از روزى شروع شده که پیغمبراکرم(ص) از مدینه به سوى مکه بیرون رفت و سرانجام مسافرتش به صلح حدیبیه منتهى شد و به دنبال آن مدح مومنین و خشنودى از بیعت و وعده جمیلى که به ایشان داده شد که در دنیا به غنیمتهاى دنیائى و در آخرت به بهشت میرساند و مذمت عربهاى متخلف که رسول خدا (ص) خواست آنان را به سوى جنگ حرکت دهد ولى حاضر نشدند و مذمت مشرکین در اینکه سد راه رسول خدا و همراهان آن جناب از داخل شدن به مکه شدند و مذمت منافقین و تصدیق خدا در مورد تصدیق رویاى رسول گرامیش و اینکه خداوند فرمود او چیزهائى مى داند که شما نمى دانید و در پس این حوادث فتحى نزدیک قرار دارد که همه اینها اگر صریح نباشد نزدیک به صریح است که مربوط به خروج آن جناب از مدینه به سوى مکه است که منجر به صلح حدیبیه شد.

     اما اینکه این صلح فتحى مبین است که خداوند به پیغمبر روزى کرده با دقت در این سوره اسرارش را روشن مى کند. چون بیرون شدن رسول خدا(ص) و مومنین به منظور حج خانه خدا عملى است بسیار خطرناک آنقدر که امید برگشتن به مدینه عادتا محتمل نبود چون وعده مسلمانان قلیل یعنى هزار و چهارصد نفر بودند و با پاى خود به طرف قریش مى رفتند، قریش که داغ جنگ احد و بدر و احزاب را از آنان در دل دارند، قریشى که داراى پیروانى بسیارند ونیز داراى شوکت و قوتند و مسلمانان کجا مى توانند حریف لشکر نیرومند مشرکین آن هم در داخل شهر آنان باشند .لیکن خداى سبحان مسأله را به نفع رسول خدا(ص) و مومنین و به ضرر مشرکین تغییر داد به طورى که مشرکین به این مقدار راضى شدند که براى مدت 10 سال صلح کنند با اینکه مومنین چنین امیدى از آنان نداشتند ولى سرانجام چنین شد و صلح کردند که مدت 10 سال جنگ نداشته باشند و هر یک از ریش به طرف مسلمین رفت و یا از طرف مسلمین به طرف قریش رفت آزارش ندهند و در امانش بدانند ونیز رسول خدا(ص) آن سال را به مدینه برگرد و سال بعد به مکه وارد شود و مردم مکه شهر را براى سه روز براى ایشان خالى کنند . و این سرنوشت روشن ترین فتح وپیروزى است که خدا نصیب پیامبرش کرد و موثرترین عامل براى فتح مکه در سال هشتم هجرى شد و به دنبال آن خیبر و جنگهاى دیگر هم فتح شد و مسلمانان شوکتى بیشتر یافته و دامنه اسلام وسعتى روشن یافت و نفرات مسلمین بیشتر شد و آوازه شان منتشر شد و بلاد زیادى را اشغال کردند و در نهایت فتح مکه. 

     بنابراین خداوند سبحان با فتح مکه و با فتح حدیبیه که‏آن نیز منتهى به فتح مکه شد شوکت ونیروى قریش را از آنان گرفت و در نتیجه هر گونه خطرى را نیز که از جانب کفار ومشرکین ایشان را تهدید میکرد دور ساخت و از شر آنان ایمنى داد. 

     پس خداوند در سایه این فتح مبین نتایج زیر را عنایت کرد:

- فتح هاى ظاهرى و شکست دشمنان و تسلیم شدن آنها در برابر مسلمین

- ازبین رفتن تمامى نقشه ها و خطرهائى که ممکن بود پیامبر و مسلمانان را شامل شود.

- آرامش بخشیدن به دلهاى مومنان

- عنایت مواهبى به مومنین همچون بهشت جاوید با تمام نعمتهایش و عفو و گذشت از
لغزشهاى آنان.

- عالمگیر شدن اسلام.

که در مجموع فوز عظیم و پیروزى بزرگى است براى کسانى که به خدا ایمان آورده اند و از این
بوته آزمایش سالم بیرون آمدند. 

     بنابراین با توجه به اهمیت این فتوحات که همه نشانه عظمت و قدرت الهى پروردگار است .
این سوره به نام «فتح» به معنى پیروزى نامگذارى شده است. 

                                     

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید