فجر89

ســوره فَـجـر [سپیده دم] (سپیده صبح)

     در این سوره که سوگند هاى متعددى یاد شده است دلالت بر تاکید موضوع مى کند و در نوع خود نیز بى سابقه است. به دلیل اینکه این سوگندها مقدمه اى است براى تهدید جباران به عذاب الهى.

     در این سوره تعلق به دنیا به آن جهت که طغیان و کفران به دنبال دارد مذمت شده است و اهل دنیا را به شدیدترین عذاب دنیا و آخرت تهدید نموده و روشن مى سازد که انسان به خاطر کوتاه فکریش خیال مى کند اگر خدا به او نعمتى داده به خاطر آن است که نزد خدا کرامتى و احترامى دارد و آنکه مبتلا به فقر و فقدان است به خاطر این است که او در درگاه خداوند خوار و بى مقدار است که به خاطر پندار غلطش هر فساد و طغیانى مرتکب میشود .حال اگر قدرت و ثروت دارد و اگر فقر و تنگى معاش دارد همگى به منظور امتحان الهى است.

     «فجر» به معناى صبح و «شفع» به معناى جفت است و یا به معناى ضمیمه کردن چیزى به مثل اوست.

     «فجر» در اصل به معنى شکافتن وسیع است و از آنجا که نور سپیده صبح تاریکى شب را  مى شکافد از آن تعبیر به فجر شده است.

     بنابراین درخشیدن اسلام و نور پاک محمدى (ص) در تاریکى عصر جاهلیت یکى از مصادیق فجر است و همچنین درخشیدن سپیده صبح قیام مهدى (عج) هنگام فرو رفتن جهان درتاریکى و ظلم وستم مصداق دیگرى از آن است . همانگونه که در بعضى از روایات به آن اشاره شده است.

     قیام عاشوراى حسینى در آن دشت خونین کربلا و شکافتن پرده هاى تاریک ظلم بنى امیه و نشان دادن چهره واقعى دیو صفتان مصداق دیگر آن است.

     و همچنین تمام انقلابهاى راستین که بر ضد کفر و جهل و ظلم وستم در تاریخ گذشته و امروز انجام مى گیرد و حتى نخستین جرقه هاى بیدارى که در دلهاى تاریک گنهکاران ظاهر میشود و آنها را به توبه دعوت مى کند «فجر» است. اینها البته یک توسعه در مفهوم آن است درحالى که ظاهر آن همان فجر به معنى طلوع صبح است.

     پس سوگندهائى که در این سوره خورده شده است که آغاز آن سوگند به فجر است همگى اشاره به مجموعه اى از حوادث مهم عالم تکوین و تشریع است که نشانه هایى هستند از عظمت خداوند و پدیده هائى هستند شگفت انگیز در عالم هستى و براى هر صاحب عقلى که معناى سخن را بفهمد کافى است که وقتى خداوند به چیزى سوگند خورد و با در نظر گرفتن اینکه سوگند را به چیزى مى خورند که داراى شرافت و منزلتى باشد، یقین خواهد کرد که آنچه که به خاطرش سوگند خورده شده حق است آنهم حقى موکد که جاى هیچ تردیدى در درستى آن نیست .

     همگى براى اثبات و عظمت و ربوبیت خداوندى است و اینکه انسان در آن بیندیشد و ماوراء آن را درک کند اگر صاحب خرد باشد .

     لذا این سوره با توجه به اهمیت موضوعاتى که از این سوگند ها درک مى‏گردد و نتیجه گیرى
می شود بنام اولین سوگندى که در اول آیه از آن یاد شده است یعنى «فجر» که در مقام خود معنى و مفهوم گسترده اى دارد و معناى لغوى آن سپیده صبح است نامگذارى شده است . 

                                     

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید