قدر97

ســوره قـدر [اندازه، سنجش، ارزش] (تقـدیـر)

  محتوای این سوره چنان که از نامش پیداست بیان نزول قرآن مجید است در شب قدر و سپس بیان اهمیت شب قدر و برکات آثار آن.

  از آیات قران به خوبی استفاده میشود که قرآن مجید در ماه مبارک رمضان نازل شده است و ظاهر این تعبیر در آیه 185 بقره این است که تمام قرآن در این ماه نازل شده است.

  پس این کتاب قرآن با آن عظمتش که خداوند نزول آن را به خودش نسبت می دهددر شب قدر نازل شده است و آن شب را تعظیم نموده و از هزار ماه بالاتر دانسته چون در  آن شب ملائکه و روح نازل میشود.

  نزول قرآن در شب قدر همان شبی که مقدر است و سرنوشت انسانها در تمام سال در آن شب تعیین میشود دلیل دیگری بر سرنوشت ساز بودن این کتاب بزرگ آسمانی است.

   از ضمیمه کردن آیه این سوره به آیه سوره بقره نتیجه گیری میشود که شب قدر در ماه مبارک رمضان است. اما کدام شب؟ از قرآن چیزی در این مورد استفاده نمی شود ولی مشهور است و معروف که در دهه آخر ماه مبارک رمضان و شب بیست و یکم و یا بیست و سوم است که البته بیشتر تاکید بر شب بیست و سوم است و وقتی که می فرماید: که تو ای پیغمبر چه میدانی که شب قدر چیست ؟ نشان می دهد که عظمت این شب به قدری است که حتی پیامبر با آن علم وسیع و گسترده اش قبل از نزول این آیات به آن واقف نبوده است پس وقتی عنوان میشود که این شب از هزار ماه بهتر است به خاطر ارزش عبادت و احیای آن شب است و فضیلت لیله القدر و فضیلت عبادت آن است که این معنی را تائید می کند و علاوه بر این نزول قرآن در این شب و نزول برکات و رحمت الهی در آن سبب میشود که از هزار ماه برتر و بالاتر باشد.

   در ادامه تعابیر این سوره مشخص میشود که شب قدر مخصوص به زمان پیغمبر اکرم(ص) و نزول قرآن مجید نبوده بلکه امری است مستمر و شبی است مدام که در هر سال تکرار میشود.

   پس شب قدر شبی است سرشار از سلامت وبرکت و رحمت از ابتدا تا طلوع سپیده صبح. شبی که هم قرآن در آن نازل شده و هم عبادت و احیاء آن معادل هزار ماه است هم خیرات و برکات الهی در آن شب نازل میشود هم رحمت خاصش شامل حال بندگان میگردد و هم فرشتگان و روح در آن شب نازل میگردند.

   بنابراین شبی است سرتاسر سلامت ونور و رحمت از آغاز تا پایانش. حتی طبق بعضی از روایات در آن شب شیطان در زنجیر است و از این نظر شبی است سالم و توأم با سلامت.

«قدر» به معنی تقدیر و اندازه گیری است واین سوره به این نام نامگذاری شده که مراد از قدر علاوه بر توضیحات فوق این است که شب قدر، شب اندازه‏گیری است.

قدر،شب سرنوشت:
آن شب خاص در ماه رمضان شب قدر و تقدیر نامیده شد؛ زیرا خداوند متعال در آن شب، رخدادهای یک سال؛ یعنی از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‏کند؛ یعنی زندگی، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چیزهایی دیگر از این قبیل افراد را رقم می زند.
این معنا در آیه 4/ سوره دخان که در وصف شب قدر است مشهودتر است. در آن آیه می فرماید:«فِیها یُفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ» «فرق» ؛ به معنای جدا سازی و مشخص کردن دو چیز از یکدیگر است و «فرق هر امر حکیم» یعنی آن امر و آن واقعه‏ای که باید رخ دهد را با تقدیر و اندازه‏گیری مشخص سازند.
بنابراین این شب را شب قدر نامید چون در آن شب هر واقعه ای که تا سال آینده باید رخ دهد در آن شب حد اندازه اش تعیین شده و رقم می خورد.
برتر از هزار ماه:
قرآن کریم ارزش این شب را برتر از هزار ماه می داند و می فرماید: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ؛ شب قدر بهتر از هزار ماه است. منظور از بهتر بودن این شب از هزار شب به طوری که مفسرین تفسیر کرده‏اند بهتر بودنش از نظر فضیلت عبادت است. این معنا با هدف قرآن هم تناسب دارد؛ چون هدف اصلی قرآن، نزدیک کردن مردم به سوی خدا و زنده کردن آنها با عبادت است .
بنابراین منظور از برتری، ارزش عبادت در آن شب است که از هزار شب عبادت برتر است. ناگفته نماند این همان معنایی است که در روایات نیز به آن اشاره شده است.
معنای «شب قدر»:
چرا این شب، «شب قدر»نامیده شده، در آن چه اسراری نهفته و چه وقایع و حوادثی در آن رخ داده و رخ می دهد؟
مفسران قرآن کریم با استفاده از قرآن و احادیث پیشوایان معصوم(علیهم السلام)، درباره نام گذاری این شب به (شب قدر)مطالب و دلایل زیادی آورده اند، که مهم ترین و مناسب ترین آن ها بدین شرح است:
1.شب قدر، یعنی شب بزرگ و با عظمت، زیرا در قرآن کریم(قدر)به معنای منزلت وبزرگی خداوند عالم آمده هم چنان که در این آیه می خوانیم: (ما قدروا الله حق قدره) آنان عظمت خداوند را نشناختند. و (حبیش) در کتاب (وجوه القرآن) لیله القدر را به لیله العظمه معنا کرده رمز این بزرگی هم در خود سوره((قدر))بیان گردیده است آن جا که می فرماید: شب قدر، از هزار ماه بهتر است.
2ـ شب با ارزش و پر قیمت، جهت دیگری برای معنای (قدر) می تواند باشد، زیرا از یک سو در همین سوره می خوانیم: (عبادت) در این شب از عبادت در هزار ماه بهتر و با ارزش تر است در فارسی هم می گوییم: (قدر جوانی)، (قدر) سلامت ونعمتی را که در اختیار داری، بدان).
3ـ (قدر) به معنای (سختی معیشت) نیز آمده، در قرآن کریم می خوانیم: (ومن قدر علیه رزقه فلینفق مما آتاه الله)هر کس گرفتار تنگی روزی و تنگدستی در زندگی شود مقداری از آنچه را خداوند به او عطا کرده، در راه خدا انفاق نماید.
4ـ طبق آیات متعدد قرآن کریم، (قدر)به معنای اندازه گیری، تقدیر و تنظیم امور آمده است. در آیه ای می خوانیم: ما قرآن را در شب مبارکی نازل کردیم، و ما همواره بیم دهنده بوده ایم; و در آن شب:(فیها یفرق کل إمر حکیم) هر کاری، بر طبق حکمت خداوند، تعیین و تنظیم می گردد.)
راغب اصفهانی، می نویسد: (لیله القدر ای لیله قیضها لامور مخصوصه) شب قدر، یعنی شبی که خداوند برای تنظیم و تعیین امور مخصوصی، آن را آماده و مقرر فرموده است.
طبق روایات فراوانی که وارد شده، در شب قدر، سرنوشت افراد برای سال آینده، مانند: رزق و روزی، مرگ و میر، خوشی و ناخوشی، و امور و حوادث دیگر زندگی، بر اساس استعدادها و لیاقت ها، رقم می خورد، و این تقدیر و تنظیم حکیمانه هم، در انسان هیچ گونه (اجبار) و (سلب اختیاری) به وجود نمیآورد.
درباره تنظیم و تقدیر سرنوشت افراد در (شب قدر)برای سال آتی آنان، امام صادق(علیه السلام)فرموده است: (التقدیر فی لیله القدر تسعه عشر، والابرام فی لیله احدی و عشرین، والامضإ فی لیله ثلاث و عشرین) تقدیر امور و سرنوشت ها در شب نوزدهم، تحکیم آن در شب بیست و یکم و امضای آن در شب بیست و سوم صورت می گیرد.
آری، به خاطر اهمیت شب قدر، ارزش و عظمت آن، نزول فرشتگان بی شمار آسمانی به زمین و سرنوشت سازی این شب الاهی ده ها روایت در کتاب ها و تفسیرهای شیعه و اهل سنت وارد شده است. در بیان پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و اله) هم می خوانیم:(من قام لیله القدر ایمانا و احتسابا، غفر له ما تقدم من ذنبه) هر کس در (شب قدر)از روی ایمان و اخلاص، به قیام و عبادت ایستد، گناهان گذشته او، بخشیده و آمرزیده می شود.

  به عبارت دیگر خداوند متعال در شب قدر حوادث یکسال را یعنی از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می کند یعنی زندگی - مرگ - رزق - سعادت - شقاوت و چیزهای دیگری از این قبیل را مقدر می کند.

  بنابراین در آن شب هر حادثه ای که باید واقع شود خصوصیاتش مشخص و محدود میگردد این امری است تخلف ناپذیر و امری است که از ناحیه خداوند که اوست فرستنده رحمت. لذا بنا به اهمیت آنچه که گفته شد این سوره به نام «قدر» یعنی تقدیر نامگذاری شده است .

                             

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید

::تاریخ :  ۱۲بهمن ماه سال 1391 | ۶:۳۸ PM | توسط : علیرضا ماجدی نیا::