یونس

سوره یونس (نام یکی از پیامبران الهی)    

  این سوره از تأکید مردم به التزام توحید از راه بشارت و انذار سخن می گوید و سپس از عظمت قرآن که کتابی است آسمانی و نازل شده به علم خدای تعالی و آنچه از معارف توحید که در آن است از قبیل وحدانیت خداوند و علم و قدرت او و اینکه خلقت منتهی به اوست سخن می گوید. در ادامه از سنت های عجیبی که در خلقت عالم است و اینکه خلق همگی با اعمالشان به سوی او باز می گردند و در برابر آنچه که کرده اند جزاء داده می شود و همه اموری که در آسمان و زمین به آن دلالت دارد بحث می کند. در پایان هم از امت های پیشین که آیات خدا را تکذیب می نمودند سخن گفته شده است. به عبارت دیگر در این سوره انذار قضاء عدل بین رسول خدا و امتش معرفی می شود.

ذکر قصص انبیاء و امت های آن ها همگی دلائلی است بر حقانیت معارفی که در مبدأ و معاد وجود دارد و اینکه نشان می دهدهیچ کس به هیچ وجه مالک نفس خود نیست که به دلخواه خود به خدا ایمان بیاورد مگر اینکه خدای تعالی اذن دهد و خدا به کسی اذن می دهد که ایمان آورد که خودش مهر بر دل وی نزده باشد و پلیدی را بر او مسلط نکرده باشد.

     این از سنت خداوند است که مردم از ابتدای خلقت پس از آنکه اختلاف کردند و دو طایفه مختلف شدند، عده ای آیات خدا را تکذیب کردند و عده ای دیگر تصدیق و نیز سنتش بر این جریان یافته که در بین این دو طایفه به حق داوری کند، البته بعد از اینکه پیغمبران را فرستاده باشد در این هنگام پیغمبر هر قوم و مؤمنین آن قوم را نجات دهد و دیگران را به هلاکت و عذاب خود گیرد.

     اما در اینجا قوم حضرت یونس(ع) دچار استثناءگردید، چراکه در این سوره نیزگفته شده که هیچ قریه ای ایمان نیاورد مگر قوم یونس، که وقتی ایمان آوردند غذاب خوارکننده دنیا ازآنها برداشته شد. در گذشته هیچ چنین اتفاقی نیفتاد که اهل قریه ای همگی و بدون استثناء ایمان بیاورند مگر قوم یونس.

­البته اختلاف نظر مفسران در این مورد زیاد است لکن آنچه که از نتیجه این مطلب به دست می آید مهم است و آن لطف و عنایت خداوند است . در تفسیر عیاشی آمده است که یونس (ع) از طرف خدای تعالی مأموریت هایی داشت  که همه را به قومش رسانید، تا در آخر که نشانه های عذاب هویدا شد. پس مردم بین خود و اطفالشان و بین حیوانات و بچه هایشان جدایی انداختند، آنگاه به درگاه خدای عزوجل تضرع و زاری کردند و خدا هم عذاب را از آنان برداشت.اگر این مطلب را در نظر بگیریم که بر حذر بودن مقدرات (قضا و قدر) را بر نمی گرداند، لکن دعا مقدرات را برمی گرداند.و لذا متوجه این نکته مهم خواهیم شد که نقش یک رهبر آگاه و دلسوز در میان یک قوم و ملت تا چه اندازه مؤثر و حیات بخش است.

     بنابراین در این سوره با توجه به اینکه به مسأله مهم مبدأ و معاد اشاره شده است، تنها سخن از مسأله وحی و مقام پیامبر سخن گفته و سپس به نشانه هایی از عظمت آفرینش که نشانه عظمت خداوند است پرداخته، و بعد مردم را به ناپایداری زندگی مادی دنیا و لزوم توجه به سرای آخرت و آمادگی برای آن از طریق ایمان و عمل صالح متوجه ساخته است. و به تناسب همین مسائل قسمت های مختلفی از زندگی پیامبران بزرگ از جمله  نوح (ع)، موسی (ع) و یونس (ع) را بازگو کرده است. و درسر گذشت معجزه آسای حضرت یونس(ع) نتایج مهمی  در آن متجلی است .

…  و این سوره به نام «یونس»، از پیامبران الهی، نام گذاری شده است.

                                      

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید