تغابن ۶۴

ســوره تَغـابُـن [گول خوردگى و حسرت و خسران](مغبونى - پشیمانى)

     این سوره از لحاظ محتوى و نظم شبیه سوره حدید است و گویى خلاصه‏ اى از آن است و غرض سوره این است که مؤمنین را تشویق و تحریک کند به اینکه در راه خدا انفاق کنند و غرض دیگرش اینکه ناراحتى ها و تأسف هائى که در اثر هجوم مصائب در دلهایشان نشسته برطرف سازد و نوید دهد که اگر در راه ایمان به خدا و جهاد در راه او و انفاق در آن راه مشقاتى را متحمل مى شوند همه به اذن خداست. 

     پس با مقدمات ابتداى سوره آمادگى این را مى سازد که بیان نماید که اسماى حسناى خدا و صفات علیاى پروردگار اقتضا مى کند که بشر بعث و بازگشتى فراهم سازد تا همه به  سوى خدا برگردند و در آن بازگشت اهل ایمان و عمل صالح به سوى بهشت جاویدان هدایت شوند و اهل کفر و تکذیب به سوى آتش جهنم رانده شوند. پس بایستى خداوند و رسول او را اطاعت نمود و در مصائب و نیز در برابر انفاق در راه خدا  خویشتن‏ دار بود و از موانع و ملامت شماتتگران نهراسید.

     این سوره از سوره‏ هاى مسبحّات است. چون آغاز آن با تسبیح خداوند آغاز گردیده است. 

   نام این سوره از کلمه «تغابن» به معنى مغبون شدن گروهى و برنده شدن گروه دیگرى است. که در آیه 9 این سوره ذکر شده است و این نام به تعبیر همان آیه است. 

     «تغابن» مصدر باب تفاعل کلمه «غبن» به معناى این است که وقتى با کسى معامله مى کنى از راهى که او متوجه نشود کلاه سر او بگذارى (یعنى اگر مى­ خرى پول کمترى بدهى و اگر مى­ فروشى پول بیشترى بگیر­ى) پس منظور از «یوم التغابن» که در قرآن آمده روز قیامت است چون در آنروز براى همه کشف میشود که درمعامله اى که آیات قرآن به آن اشاره نموده مغبون شده اند یعنى با توجه به اشاره توضیح کلمه «غبن» آمده که بعضى مردم هستند که خود را در برابر خشنودی هاى خدا مى فروشند و اینکه خدا از مؤمنین جانهایشان را خریدارى کرده و اینکه آنهائى که با عهد خدا و سوگندهایشان بهاى اندکى به دست مى آورند. پس در روز قیامت براى همه این معامله گران کشف میشود که مغبون یعنى پشیمان شده اند یعنى آنکس که معامله نکرده  مى فهمد که از معامله نکردن مغبون شده و آنکس که در معامله اش بهاى اندک دنیا به دست آورده مى فهمد که از معامله کردنش مغبون شده. پس همه مردم در آن روز مغبون خواهند بود و در جاى دیگر نیز «یوم التغابن» به این صورت معنا کرده اند که در آن روز تمام اشیاء بر خلاف معیارها و مقادیر دنیائى ظهور مى کنند. لکن مقتضاى این وجه عمومیت تغابن است یعنى هم کفار در قیامت تغابن دارند و هم مؤمنین. تغابن مؤمنین از آن جهت است که وقتى آن قره ‏العین­ هاى در جوار رحمت حق را مى بینند ناراحت مى شوند که چرا بیشتر عمل نکردند تا اینجا بیشتر سود برند و اما کفار تغابنشان از این جهت است که چرا اصلاً عمل نکردند و وجهى که بین دو طایفه مشترک است این است که چرا در دنیا آن طور که باید روز قیامت را نشناختند. 

     در تفسیر و ذکر معنى «تغابن» گفته ها و نظرات مختلف دیگرى نیز وارد شده است که در جمع بندى آنها همگى یک وجه و یک  موضوع را دنبال مى نمایند و آن اینکه «غابن» برنده و «مغبون» بازنده شناخته میشود. یعنى روزى که روشن مى شود چه کسانى در تجارت خود در عالم دنیا گرفتار غبن و خسارت و پشیمانى شده اند. 

     بنابراین یکى دیگر از نام هاى قیامت «یوم التغابن» یعنى روز ظهور غبن ها ذکر شده است که یادآور معاد و روز قیامت است و اشاراتى که در این سوره به قیامت و معاد شده است یکى از اوصاف و حالات انسانها در قیامت است و لذا این سوره تحت عنوان «تغابن» یعنى پشیمانى و مغبونى نامگذارى شده است. 

                                    

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید