ق 50

ســوره ق[از حروف رمز اوائل سوره ها] (قاف، یکى از حروف مقطعه قرآن) 

     این سوره مسأله دعوت اسلام را بیان مى کند و به آنچه در این دعوت اشاره مى کند یعنى انذار به معاد و انکار مشرکین به معاد و تعجبى که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمى و خاک شدنش چگونه دوباره زنده مى شوند و به همان صورت و وضعى که قبل از مرگ داشت بر میگردد؟ آنگاه تعجب آنان را رد مى کند به این علم که الهى محیط به ایشان است و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آنها چه خردش و چه کلانش از قلم آن کتاب نیفتاده نزد اوست. 

   سپس این منکرین را تهدید مى کند به اینکه اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امتهاى گذشته و هلاک شده آمده است. همچنین اشاره به گوشه هائى از حوادث روز قیامت و اوصاف بهشت و حوادث تکان دهنده روز قیامت شده است و خلقت نظام آفرینش و آسمانها و زمین و احیاى آن و به طور خلاصه مضمون این سوره در خصوص مسأله معاد میباشد.

     همانطور که پیداست اهمیت مطالب را با ذکر سوگند آغاز مى نماید سوگند به قرآن مجید.

اما قبل از ذکر این سوگند حرف «ق» ذکر شده است. «ق» نیز از حروف مقطعه قرآن است که خود داراى رمز و اسرار مخصوص به خود است ولى از بهترین تفسیرهاى قابل توجه این است که حروف مقطعه قرآن این را بیان مى کند که قرآن با آن عظمت از مواد ساده اى همچون حروف الفبا تشکیل یافته و این نشان مى دهد که ابداءگر ونازل کننده قرآن مجید علم وقدرت بى پایان داشته که از چنین ابزار ساده اى چنان ترکیب عالى آفریده است ودر ادامه تفسیرهاى دیگر نیز ذکر شده است. از این قرار که «ق» اشاره به بعضى از اسماءا... است مانند: قادر، قیوم، قوى، و... از جمله امورى که گواهى مى دهد ذکر این حرف از حروف مقطعه براى بیان عظمت قرآن است این است که بلافاصله بعد از آن سوگند به قرآن مجید خورده شده است که قیامت و رستاخیز حق است.

     اما در توضیح این کلمه اختلافات زیادى بین مفسرین واقع شده است که نمونه هائى ذکر میشود: 

    - اینکه خداى تعالى در وراى این زمین دریائى خلق کرده محیط به زمین و در پشت آن دریایى محیط، کوهى است که به آن کوه قاف آسمان دنیا مى گویند که آن دریا را پوشانده و در ماوراى آن کوه زمین دیگرى مثل همین زمین ولى هفت برابر آن آفریده و در ماوراى آن زمین دریاى محیطى دیگر به آن و در وراى آن دریا کوهى دیگر بنام قاف آسمان دوم و محیط به آن دریا آفریده که این ادامه دارد تا به هفت زمین و هفت دریا وهفت آسمان برسد که این به معناى آیه « وَالْبَحْرُ یَمُدُّهُ وَ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ الْبَحْرٍ» است .

    - اینکه «ق» کوهى است از زمرد که محیط به دنیا است که دو طرف آسمان روى آن قرار دارد.

 اینکه خدا کوهى آفریده که نامش «ق» است و سراسر عالم را فرا گرفته و ریشه هایش تا آن صخره اى که زمین روى آن فرو رفته و چون خدا بخواهد شهر و قریه اى را دچار زلزله کند به آن کوه دستور مى دهد تا ریشه اش را تکان دهد و آن محل که ریشه اى در آن دارد مى لرزد از این جهت است که یک جا زلزله مى شود و جاى دیگر نمى شود.

    - اینکه قاف کوهى است محیط به دنیا که در وراى آن یأجوج و مأجوج قرار دارند .

این روایات که در «الدر المنصور» و «تفسیر قمى» ذکر شده است به هر حال نمى تواند قابل اعتماد باشد که امروز بطلان آنها یا ملحق به بدیهیات است یا خود بدیهى است.

     لذا از آنجائى که ذکر کلمات مقطعه در قرآن خود داراى عظمت و اسرار مخصوص به خود است که اسرار آن را خداوند متعال داناست و رموزى است بین خداوند و پیامبر اکرم(ص) لذا از آن جهت که داراى اهمیت است و در تدبر و تفکر آن انسان فقط قدرت و عظمت خداوند را تداعى مى نماید این سوره بنام «ق» نامگذارى شده است.  

                                     

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید