نمل ۲۷

 سوره نمل (مورچه)  

    در این سوره بخش قابل ملاحظه اى از سرگذشت پنج پیامبر بزرگ الهى و مبارزات آنها با اقوام منحرف را به جهت دلدارى مؤمنین و هشدارى براى مشرکان لجوج و بیدادگر بحث مى کند. 

     یکى از امتیازات این سوره بیان بخش مهمى از داستان سلیمان و ملکه سباء و چگونگى ایمان آوردن او به توحید و سخن گفتن پرندگانى همچون هدد با سلیمان است . 

     در بخش دیگر حکایت سلیمان و صحبت کردن ایشان با مورچه است . به طور اخص به خاطر همین معنى یعنى صحبت کردن حضرت سلیمان با مورچه این سوره بنام نمل نامگذارى شده است و در دیگر روایات آنرا سوره سلیمان نامیده اند . اما اینکه این سوره بنام «نمل» نامگذارى شده است به چه علت است ؟ در اینجا باز نگاهى به ذکر تاریخچه و سرگذشت پیامبران بزرگ الهى خواهیم داشت در اغلب سوره ها ذکر تاریخچه انبیاء به عنوان کسب درسهاى عبرت براى انسانها آمده است . تمامى انبیاء داراى هدف مشترک بودند و در نهایت اثبات وجود خداوند و دعوت مردم براى پرستش و عبادت خداوند یکتا و با روش مخصوص به خود و راه وطریقت رسالت و تبلیغ مخصوص دوره امتهاى خود صورت مى گرفته است. 

     اما آنچه که مسلم است خداوند تبارک و تعالى براى رسیدن به هدف اصلى رسالت پیامبران معجزات و آیات خود را به وسیله پیامبران براى مردم نمایان مى سازد آنهم به شیوه هاى مختلف و نمونه هاى گوناگون . آیات و نشانه هائى که هر کدام حتى در تفسیر و تعریف آن زبان وقلم قاصر است . این آیات همگى براى تسلیم شدن در برابر ذات مقدس الهى است و در بیان این داستان پنجگانه ( یعنى حضرت موسى - داود - سلیمان - صالح و لوط ) که همه تبشیر و انذار است هر کدام از پیامبران ذکر شده در این سوره داراى معجزات خاص خود هستند .اما دراین میان از حکایت حضرت سلیمان به خوبى استفاده میشود که این داستان جنبه عادى نداشته است و بلکه توأم با خارق عادت و معجزات مختلفى است . 

     از این جهت که در داستانهاى دیگر مراتب معجزات کمتر از مراتبى است که نسبت به حضرت سلیمان رخ داده است به عبارت دیگر شاید بعد از حضرت موسى که ایشان به کثرت معجزه معروفند حضرت سلیمان بیشترین مراتب معجزه را داشته باشد . 

     به ظاهر شاید از سرگذشت آن جناب جز مقدار مختصر در قرآن نیامده چیزى که هست دقت در همان مختصر، آدمى را به همه داستانهاى او و مظاهر شخصیت شریفش راهنمائى مى کند .

     یکى اینکه آن جناب فرزند و وارث داود(ع) بود، یکى اینکه خداى تعالى ملکى عظیم به او داد، یکى اینکه جن و طیر و باد را برایش مسخر کرد، یکى اینکه زبان مرغان را به وى آموخت، یکى اینکه مسأله انداخته شدن جسد بر روى تخت وى( که در سوره ص آیه 33 ذکر شده )، یکى مورد داورى ایشان در خصوص افتادن گوسفند در زراعت (که درسوره‏انبیاء آیه 78-79ذکر شده) یکى‏داستان‏مورچه وداستان هدد وملکه سباء وکیفیت درگذشت‏آنجناب (که درسوره سباآیه 14) ذکر شده. 

     در حقیقت خداوند قدرت خود را در ظاهر ساختن این حکومت عظیم و قوائى که مسخر آن بود نشان داد . در میان این آیات و نشانه ها معجزات حکایت مورچه اى که با حضرت سلیمان صحبت نموده است از همگى آنها زیباتر و عبرت انگیزتر است . 

     با توجه به اینکه این حیوان اصلاً صدائى که به گوش ما برسد ندارد و اصولاً ساختمان گوش انسان طورى است که تنها صداهائى مخصوص و ناشى از ارتعاشات مادى مخصوص را  مى شنود .بنابراین خداى سبحان علم آن را تنها به سلیمان (ع) داده بود و وقتى که سلیمان متوجه میگردد که خدا تا چه حد به او انعام فرموده و کارش را به کجا کشانیده، یعنى نبوت و علم منطق طیر و سایر حیوانات و ملک و سلطنت و لشکریانى از جن و انس و طیر به او ارزانى داشته، لذا با همه این اوصاف ازخدا مى خواهد که شکر اینگونه نعمتها را به وى الهام نماید وموفقش کند به کارهائى که مایه رضاى او باشد . 

     پس هدف نهائى به دست آوردن قدرت (که این قدرت را سلیمان به دست آورده بود) انجام عمل صالح است و عمل صالح نیز مقدمه‏اى است براى جلب رضاى خشنودى رضاى خدا که هدف نهائى است . 

     زیبائى و عبرت انگیز بودن حکایت سلیمان و مورچه و بروز قدرت مطلقه الهى و خشوع سلیمان با داشتن اینهمه قدرت در برابر خالق یکتا بر این نکته صحه مى گذارد که زیباترین عنوان این سوره نام نمل باشد تا با شنیدن آن یعنى با شنیدن نام حیوانى زیر - ضعیف - بى صدا – ناتوان و... عظمت وقدرت و حکمت و شوکت الهى در حکایت فوق نمایان گردد و عبرتى باشد براى انسانهاى مغرور و ناآگاه که با کوچکترین چیزى که عایدشان میشود واحساس توانائى مى کنند از خدا غافل مى شوند . 

                                    

                                      برای ارائه نظرات خود اینجا را کلیک کنید